Dotacje na prace konserwatorskie przy nieruchomościach zabytkowych
Państwo wspiera właścicieli zabytkowych nieruchomości w zakresie odbudowy, renowacji i zabezpieczania budynków.
Główne źródła dofinansowań na remont zabytku
1. Dotacja od Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Wojewódzkich Konserwatorów Zabytków
O taką dotację mogą ubiegać się zarówno osoby fizyczne, jak i samorządy oraz inne organizacje, które są właścicielami nieruchomości zabytkowych. Dofinansowania udziela Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego lub Wojewódzki Konserwator Zabytków w ramach ogłaszanych programów.
Co ważne – taka dotacja może zostać przyznana tylko na prace przy budynku wpisanym do rejestru zabytków prowadzonego na podstawie:
- Ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami z 2003 r. (Dz. U. 2003 Nr 162 poz. 1568);
- Rozporządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z 2011 w sprawie prowadzenia rejestru zabytków skradzionych lub wywiezionych za granicę niezgodnie z prawem (Dz. U. z 2011 r. nr 113, poz. 661).
Nie wystarczy tu zatem wpis do gminnej ewidencji.
Dofinansowanie na remont zabytku przyznaje się na nakłady konieczne do wykonania prac konserwatorskich, restauratorskich lub budowlanych. Można je uzyskać na prace planowane lub już przeprowadzone (do 3 lat wstecz, jeśli zostały ukończone).
Wysokość dotacji może wynosić do 50% nakładów koniecznych lub do 100% w przypadku zabytków o wyjątkowej wartości historycznej, artystycznej lub naukowej albo gdy stan nieruchomości wymaga niezwłocznego podjęcia prac bądź użycia zaawansowanych technologii.
To może Ci się przydać: Rewitalizacja a ochrona zabytków – co warto wiedzieć, planując inwestycję?
2. Dotacje ze środków jednostek samorządu terytorialnego na remont zabytków
Dofinansowanie prac przy zabytkach można uzyskać również z gmin, powiatów i województw. Zasady udzielania takich dotacji są regulowane przez ustawę o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, a także przez uchwały organów stanowiących każdej jednostki samorządu.
Zobacz także: Gminny Program Rewitalizacji – jak inwestor może skorzystać na GPR?
O wsparcie mogą ubiegać się podmioty, które posiadają tytuł prawny do nieruchomości zabytkowych. Dotacje samorządowe są przyznawane na prace zarówno przy budynkach wpisanych do rejestru zabytków, jak i przy tych widniejących w gminnej ewidencji zabytków.
Dofinansowanie na remont zabytku z samorządu dotyczy nakładów koniecznych na prace konserwatorskie, restauratorskie lub budowlane. Szczegółowy zakres finansowanych robót określają lokalne uchwały.
Dotacja z samorządu może pokryć do 100% nakładów koniecznych, jednak lokalne uchwały mogą określać inne limity.
Przeczytaj też: Co to jest rewitalizacja? Reaktywacja budynków a współpraca z samorządem
3. Fundusze Europejskie na remont nieruchomości zabytkowych
Na wsparcie finansowe w pracach przy zabytkach można też liczyć ze strony UE. Istnieją programy współfinansowane przez środki unijne, takie jak regionalne programy w urzędach marszałkowskich czy program FEnIKS.
Warto wiedzieć, że zazwyczaj z dotacji unijnych na remont zabytków mogą korzystać instytucje kultury, organizacje pozarządowe, kościoły i związki wyznaniowe, a nie osoby fizyczne. Programy wspierane przez środki UE najczęściej wymagają też wkładu własnego.
Ulga na zabytki – kiedy można ją odliczyć?
Innym niż dotacje rodzajem wsparcia remontów zabytkowych budynków jest ulga na zabytki. Nie jest to bezpośrednie dofinansowanie, a ulga podatkowa. Polega ona na odliczeniu części poniesionych wydatków od podstawy opodatkowania. Przysługuje osobom fizycznym bez względu na formę opodatkowania.
Na podstawie ulgi na zabytki można odliczyć 50% kwoty wydatków poniesionych na:
- udokumentowane wpłaty na fundusz remontowy spółdzielni lub wspólnoty mieszkaniowej dla zabytku, który jest wpisany do rejestru lub ewidencji zabytków;
- prace budowlane, restauratorskie, konserwatorskie przy zabytku wpisanym do rejestru, jeśli Wojewódzki Konserwator Zabytków wydał pozwolenie przed rozpoczęciem prac oraz zaświadczenie o wykonaniu prac po ich zakończeniu, wymagane są też faktury VAT od czynnego podatnika VAT.
Nie można odliczyć wydatków sfinansowanych lub dofinansowanych z innych programów ani odliczonych w ramach innych ulg. Odliczenia należy dokonać w zeznaniu podatkowym za rok, w którym poniesiono wydatki (fundusz remontowy) lub za rok, w którym wystawiono fakturę, a konserwator wydał zaświadczenie (prace).
Dowiedz się więcej: Termomodernizacja budynków z rynku wtórnego – co obejmuje i czy można ją odliczyć od podatku?
Czy można łączyć dofinansowania na remont zabytków z różnych programów?
Dotacje na prace konserwatorskie przy zabytkach można uzyskać od różnych podmiotów:
- Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego,
- Wojewódzkich Konserwatorów Zabytków,
- jednostek samorządu terytorialnego,
- funduszy unijnych.
W ramach jednej inwestycji można skorzystać z dotacji od ministra, konserwatora i z samorządu. Jedynie dotacje unijne i ulga na zabytki nie łączą się z innymi programami. Pamiętaj przy tym, że łączna kwota dotacji z różnych źródeł nie może przekraczać 100% nakładów koniecznych na wykonanie prac konserwatorskich, restauratorskich czy budowlanych.
Chcesz dowiedzieć się, jak nadać nowe funkcje budynkom historycznym i podyskutować o ich miejscu w dynamicznie rozwijającej się przestrzeni miejskiej? Zapraszamy na konferencję Reaktywacja Nieruchomości .